Niet-juridische deskundigen spelen in vrijwel alle rechtsgebieden een steeds grotere rol. De rechter moet rekening houden met hun oordelen, en moet dat doen in het vertrouwen dat die oordelen hout snijden. Maar geldt dit evenzeer voor alle rechtsgebieden? Is de positie van de deskundige in de diverse rechtsgebieden wel vergelijkbaar? Is het gewicht van zijn oordeel overal even groot? Kampt men in de verschillende rechtsgebieden met vergelijkbare of juist heel andersoortige problemen?
Over al deze vragen heeft een aantal wetenschappers uit diverse rechtsgebieden zich gebogen. De in deze bundel verzamelde bijdragen vormen het resultaat van hun denkwerk. De bijdragen hebben niet de ambitie een afgerond of zelfs maar samenhangend overzicht te bieden van de problematiek. Integendeel. Maar wellicht ook: des te beter. Want wat is er aardiger dan een inventarisatie ‘uit de losse pols’, om een indruk te krijgen van de verschillende associaties van de diverse schrijvers bij de hiervoor genoemde vragen.
De eerste indruk die daar uit oprijst is dat er in verschillende rechtsgebieden met geheel verschillende tongen gesproken wordt. Desalniettemin dienen zich twee thema’s aan die gelijkelijk door iedereen van belang gevonden worden en daarmee ‘rechtsgebiedoverstijgend’ genoemd kunnen worden: de onafhankelijkheid van de deskundige en de procedurele waarborgen om eventuele partijdigheid zoveel mogelijk te neutraliseren. De consensus over het belang ervan neemt niet weg dat de inhoudelijke visies van verschillende auteurs sterk uiteenlopen. De bundel vormt daarmee een boeiende confrontatie tussen verschillende inzichten over de plaats van de deskundige binnen juridische procedures.
Voorwoord
WAARBORGEN VOOR ONAFHANKELIJKHEID
1 Over onafhankelijk en deskundig voorbereide overheidsbesluiten – Mr. dr. K.J. de Graaf en mr. dr. A.T. Marseille
1.1 Inleiding
1.2 Waarom een adviseur?
1.3 Welke eisen stelt de rechter aan deskundigheid en onafhankelijkheid?
1.4 Afronding
2 Het deskundigenoordeel en loondoorbetaling bij ziekte – Mr. drs. A.M.P. Rijpkema, mr. dr. A. Tollenaar en prof. mr. dr. G.J. Vonk
2.1 Inleiding
2.2 Het Feldbrugge-arrest
2.3 Geschillen over loondoorbetaling en het deskundigenoordeel
2.4 Het deskundigenoordeel en toegang tot de rechter
2.5 Het deskundigenoordeel en de rechterlijke toets
2.6 Het recht op privacy van de werknemer
2.7 Excursie: deskundigheid in Duitsland
2.8 Resumé en conclusies
3 De Wet deskundige in strafzaken en het EVRM – Prof. mr. dr. B.F. Keulen
3.1 Inleiding
3.2 De rechtspraak van het EHRM inzake deskundigen
3.3 De nieuwe wettelijke regeling en art. 6 EVRM
3.4 Kan het anders?
3.5 Afsluitende opmerkingen
4 De deskundige in het strafproces in Europees verband. Het Europees Bewijsverkrijgingsbevel (EBB) en meer? – Mr. dr. N.J.M. Kwakman en Saskia Fikkers
4.1 Inleiding
4.2 Verschil in rechtstradities
4.3 Het Europees bewijsverkrijgingsbevel
4.3.5 Dubbele strafbaarheid
4.3.6 Implementatie
4.4 Tussenconclusie
4.5 Het Groenboek bewijsverkrijging tussen lidstaten en de toelaatbaarheid van bewijs
4.6 Slotbeschouwing: de rol van de deskundige in het strafproces en het verschil in rechtsculturen
VERBINDENDHEID
5 Bindend advies en deskundigenbericht – Mr. A.H. Santing- Wubs
5.1 Inleiding
5.2 Bindend advies
5.3 Deskundigenbericht als bindend advies
5.4 Toetsing
5.5 De rechtspraak
5.6 Vergelijking met de deelgeschilprocedure
5.7 Schikken onder leiding van de deskundige
5.8 Forensische mediation
5.9 Tot slot
6 De rechter als deskundige beoordelaar van voorgelegde regelingen – drie redenen en een toepassing – G.T. de Jong
6.1 Inleiding
6.2 Wet collectieve afwikkeling massaschade
6.3 Homologatie van een faillissementsakkoord
6.4 De pachtovereenkomst
6.5 Personen- en familierecht
6.6 Arbitrage - ook in vergelijking met bindend advies
6.7 Drie redenen voor rechterlijke homologatie
6.8 Mediation en vaststellingsovereenkomst: bekrachtiging door de rechter?
6.9 Tenslotte
7 De rol van deskundigen bij heruitgifte en verlenging van erfpachtverhoudingen – Mr. F.J. Vonck
7.1 Inleiding
7.2 Rechterlijke toetsing van de overeengekomen erfpachtcanon
7.3 De rol van deskundigen bij de toetsing van de voorgestelde erfpachtcanon
7.4 Conclusie
DESKUNDIGE KENNIS
8 Ander deskundigenoordeel (g)een novum? – Mr. dr. H.K. Elzinga
8.1 Inleiding
8.2 Het buitengewone rechtsmiddel herziening
8.3 Eenige omstandigheid die den rechter niet bekend was
8.4 Het deskundigenoordeel als novum
8.4.1 Inleiding
8.5 Het verruimde novumbegrip in het wetsvoorstel herziening ten voordele
8.6 Een voorzichtige blik in de toekomst
9 Toerekeningsvatbaarheid en toerekenen: de conclusie van de gedragsdeskundige versus het oordeel van de strafrechter – Prof. dr. J.W. Hummelen en prof. mr. D.H. de
Jong
9.1 Inleiding
9.2 Toerekeningsvatbaarheid
9.3 De eigen aard van de rechterlijke beslissing om wel of niet toe te rekenen
9.4 Bijdrage van de gedragsdeskundige
10 Aard en belang van waarheid in het strafproces – Prof. mr. dr. A.R. Mackor
10.1 Inleiding
10.2 Legitimation durch Verfahren
10.3 De betekenis van ‘waarheid’ en kennis van de waarheid
10.4 Hoe autonoom zijn juridische waarheid en waarheidscondities?
10.5 Conclusie
11 Causaliteit, aanmerkelijke kans en deskundige in het strafrecht – Prof. mr. dr. W.H. Vellinga en prof. mr. dr. F. Vellinga-Schootstra
11.1 Inleiding
11.2 De betrekkelijke waarde van het oordeel van de deskundige
11.3 De onmisbare deskundige?
11.4 Tenlastelegging en deskundige
11.5 Bewijs en deskundige
11.6 Beperkingen aan het oordeel van de deskundige
11.7 De relevantie van het oordeel van de deskundige
11.8 Kansberekening en deskundige
11.9 Aanmerkelijke kans en deskundige
11.10 Afronding
