De impact van de Wwft op het handelsrecht

Het handelsrecht heeft een eigen karakter, zoals reeds door Van Huizen beschreven in zijn oratie uit 1990. De beginselen van het handelsrecht zijn het bevorderen van rechtszekerheid, vertrouwensbescherming en een efficiënt en effectief handelsverkeer. De doelstellingen van de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme (Wwft) zijn van andere aard, namelijk de bescherming van de integriteit van het financiële stelsel en het weren van niet-integere (rechts)personen en geldstromen en vermogensbestanddelen die verband kunnen houden met witwassen.

Het handelsrecht is gericht op het vergroten van vertrouwensbescherming, terwijl de Wwft gebaseerd lijkt op een vorm van ‘ingeblikt’ wantrouwen. Deze ogenschijnlijke tegenstelling noopt tot nadere analyse en duiding.

Het compliancesysteem is zo ingericht dat handelsondernemingen, onder bepaalde voorwaarden, binnen de reikwijdte van de Wwft kunnen vallen. Daarmee gaan uitgebreide ‘ken-uw-klant’-, monitoring-, en meldplichten voor ze gelden, waarop de bedrijfsvoering en administratieve processen niet zijn ingericht. Dit zal met name knelpunten opleveren voor het mkb, vanwege het ontbreken van een complianceafdeling, of de mogelijkheid tot uitbesteding van compliance. In deze bijdrage worden tevens kanttekeningen geplaatst bij de doelmatigheid en effectiviteit van het huidige Wwft-systeem en worden argumenten aangedragen voor een aanscherping en afbakening van de in Nederland geldende private anti-witwasverplichtingen.