Risicotaxatie ten behoeve van behandeling

In de nasleep van de moord op Anne Faber heeft de zaak van Michael P. veel losgemaakt omtrent de rol van risicotaxatie in het forensische veld. Voor het gevangeniswezen verordonneerde de Minister voor Rechtsbescherming in een brief aan de Tweede Kamer in maart 2019 dat veroordeelden van ernstige gewelds- of zedenmisdrijven niet meer van een gevangenis naar een kliniek kunnen worden uitgeplaatst in het kader van art. 15.5 (detentieongeschiktheid) of art. 43.3 (resocialisatie) Penitentiaire Beginselenwet (Pbw) zonder dat eerst een risicotaxatie is gemaakt. In forensische zorginstellingen leidde de zaak tot aanscherping van procedures omtrent risicotaxaties maar ook tot vragen omtrent de waarde van risicotaxaties en de mogelijkheden om risicotaxaties te benutten voor de keuze van behandelingen. Rechters, officieren van justitie en advocaten zijn waarschijnlijk nog weinig geconfronteerd met de gevolgen van de Michael P.-zaak, maar zullen in toenemende mate te maken krijgen met justitiabelen waarbij risicotaxatie-instrumenten zijn toegepast om risico’s in te schatten tijdens behandeling en om de voortgang van behandeling te monitoren. Rechters, officieren en advocaten die werken met tbs-gestelden hebben al wel langer hiermee te maken, maar zullen nu waarschijnlijk te maken krijgen met een veranderende praktijk in het gebruik van risicotaxatie-instrumenten. In het aprilnummer van dit jaar van Expertise en Recht zijn we ingegaan op vragen omtrent risicotaxatie ten behoeve van de rechtbank. In dit artikel gaan wij in op de vraag hoe risicotaxatie het best kan worden ingezet ten behoeve van klinische besluitvorming gedurende de behandeling en wat daarvan de waarde kan zijn voor de rechtbank. Vragen daarbij zijn hoe gebruik kan worden gemaakt van instrumenten, wie deze risicotaxaties behoren uit te voeren en hoe over de resultaten van de risicotaxaties moet worden gecommuniceerd.