Na het verschijnen van de tweede druk van het Handboek Stichting en Vereniging in 2015 hebben zich interessante ontwikkelingen in wetgeving en jurisprudentie voorgedaan op het terrein van de stichting en de vereniging, inclusief haar bijzondere verschijningsvormen, de coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappij. In deze derde druk worden die ontwikkelingen geplaatst in een uitputtende behandeling van de onderwerpen die voor deze rechtsvormen relevant zijn. Het boek is geschreven met oog voor de praktijk, en richt zich op bestuurders, commissarissen en adviseurs van dit type rechtspersonen. Door de verwijzing naar relevante literatuur en jurisprudentie is het Handboek ook zeer geschikt voor de student die zich in deze rechtsvormen wil verdiepen. In 2018 is tevens een studenteneditie van het Handboek verschenen.
Aan de hand van voorbeelden worden alle belangrijke fasen in het leven van de rechtspersoon behandeld: van oprichting tot samenwerking, fusie en splitsing en van omzetting tot ontbinding. Ook wordt uitgebreid ingegaan op de governance structuur, op de machtsverhoudingen binnen de organisatie, op de taken en verantwoordelijkheden van de diverse organen en het naar buiten treden van deze rechtspersonen. Intern en extern toezicht, de verantwoordelijkheden op het terrein van financiële administratie en de aansprakelijkheden van bestuurders, beleidsbepalers en toezichthouders komen daarbij nadrukkelijk aan de orde. Ook aan de fiscale problematiek waarmee deze rechtspersonen worden geconfronteerd, wordt uitgebreid aandacht besteed.
Verder wordt uitbundig gekeken naar verwante thema’s, zoals de maatschappelijke onderneming (onderverdeeld in goede doelen, onderwijsinstellingen, zorginstellingen en woningcorporaties), de stichting in fiduciaire verhoudingen, de Stichting Administratiekantoor, de Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI), de sociaal belang behartigende instelling (SBBI) en de Europese stichting en vereniging. Daarnaast is er aandacht voor het Wetsvoorstel Bestuur en Toezicht Rechtspersonen dat, naar verwachting op niet al te lange termijn, zal worden ingevoerd en een nieuwe governance structuur voor de vereniging en stichting behelst.
Naar aanleiding van het verschijnen van de nieuwe druk van het Handboek voor de Stichting en de Vereniging vindt op 21 november het symposium 'De vereniging in de spotlight' plaats.
Meer informatie over het symposium.
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Voorwoord bij de derde druk
1 Inleiding – Prof. mr. J.J.A. Hamers en prof. mr. D.F.M.M. Zaman
1.1 Rechtspersonenrecht
1.2 Algemene bepalingen voor stichtingen en verenigingen
1.3 Wettelijke omschrijving van de stichting en vereniging, de coöperatie en owm
1.4 Karakterisering van stichting en vereniging binnen het rechtspersonenrecht
1.5 Praktijk van stichting en vereniging
1.6 Verschillen tussen stichting en vereniging
1.7 Ondernemende en commerciële stichtingen en verenigingen
2 Kenmerken van de stichting – Dr. M. Koelemeijer
2.1 De kenmerken
3 Kenmerken van de vereniging – Dr. M. Koelemeijer
3.1 De kenmerken
3.2 Aanpassing verenigingsrecht
4 De oprichting van de stichting – Prof. mr. D.F.M.M. Zaman en dr. G.J.H. van der Sangen
4.1 Oprichting
4.2 De statuten van de stichting
4.3 Naam van de stichting
4.4 Zetel, woonplaats en nationaliteit van de stichting
4.5 Doel van de stichting
4.6 Benoeming en ontslag van bestuurders
4.7 Inschrijving in het Handelsregister
4.8 Vermogensvorming
5 De oprichting van de vereniging – Prof. mr. D.F.M.M. Zaman en dr. G.J.H. van der Sangen
5.1 Oprichting
5.2 Statuten van de vereniging met volledige rechtsbevoegdheid
5.3 Naam van de vereniging
5.4 Zetel, woonplaats en nationaliteit van de vereniging
5.5 Doel van de vereniging
5.6 Verplichtingen van de leden
5.7 De wijze van bijeenroepen van de algemene vergadering
5.8 De wijze van benoeming en ontslag van bestuurders
5.9 De bestemming van het batig saldo in geval van ontbinding
5.10 Inschrijving in het Handelsregister / 107
5.10.1 Het Handelsregister
5.11 Vermogensvorming
6 De organisatie van de stichting – Dr. M. Koelemeijer
6.1 Organen, regels en bevoegdheden
6.2 Besluitvorming binnen de stichting
7 De organisatie van de vereniging – Dr. M. Koelemeijer
7.1 Organen, regels en bevoegdheden
7.2 De lidmaatschapsrelatie
7.3 Rechten en verplichtingen van de leden
7.4 Einde van het lidmaatschap
8 Het bestuur van de stichting – Prof. mr. J.J.A. Hamers
8.1 Taak en verantwoordelijkheid van stichtingsbestuurders
9 Het bestuur van de vereniging – Prof. mr. J.J.A. Hamers
9.1 Taak en verantwoordelijkheid van verenigingsbestuurders
10 Aansprakelijkheid van bestuurders en toezichthouders – Prof. mr. J.J.A. Hamers en dr. S. Renssen
10.1 Aansprakelijkheid van stichtings- en verenigingsbestuurders – algemeen
10.2 Interne bestuurdersaansprakelijkheid
10.3 Externe bestuurdersaansprakelijkheid
10.4 Tegenstrijdige belangen van bestuurders
10.5 Maatregelen bij mismanagement
10.6 De aansprakelijkheid van stichtings- en verenigingstoezichthouders
11 Vertegenwoordiging van de stichting – Prof. mr. C.A. Schwarz
11.1 Vertegenwoordiging
12 Vertegenwoordiging van de vereniging, de coöperatie en de onderlinge waarborgmaatschappij –. Prof. mr. C.A. Schwarz
12.1 Vertegenwoordiging
13 Algemene vergadering – Mr. S. Laseur-Eelman en mr. A.H. Mars
13.1 Algemene vergadering – algemeen
13.2 Bevoegdheden algemene vergadering
13.3 De bijeenkomst van de leden (algemene vergadering)
13.4 Stemrecht
13.5 Besluitvorming algemene vergadering
13.6 Ledenraad
14 Governance en toezicht – Mr. M.J. van Uchelen-Schipper
14.1 Governance bij de stichting en de vereniging
14.2 Vormen van interne controle en intern toezicht
14.3 Extern toezicht
14.4 Bestuursmodellen
14.5 De raad van commissarissen bij de stichting en de vereniging
14.6 Onafhankelijkheid en tegenstrijdig belang
15 Statutenwijziging bij de stichting – Prof. mr. D.F.M.M. Zaman en dr. G.J.H. van der Sangen
15.1 Statutenwijziging
16 Statutenwijziging bij de vereniging – Prof. mr. D.F.M.M. Zaman
16.1 Statutenwijziging
17 De vereniging met afdelingen – Prof. mr. A.L.G.A. Stille
17.1 De afdeling
17.2 Ontstaan van een afdeling
17.3 De koppeling tussen hoofdvereniging en afdeling
17.4 Naam en woonplaats van de afdeling
17.5 Registratieverplichtingen en het doel van de afdeling
17.6 Instructiebevoegdheid
17.7 De afdelingsproblematiek en het begin en einde van het lidmaatschap
17.8 Bevoegdheid en aansprakelijkheid binnen afdelingsverhoudingen
17.9 Toezicht op het ‘bestuur’ van een afdeling-niet-rechtspersoon
17.10 De afdelingsproblematiek en de onrechtmatige daad
17.11 Einde van een afdeling-niet-rechtspersoon
17.12 Einde van de afdelingsverhouding
17.13 De federatie
18 De coöperatie – Dr. G.J.H. van der Sangen
18.1 Inleiding
18.2 Plaats van de coöperatie in het menu van rechtsvormen
18.3 Wettelijke regeling en kenmerken
18.4 Aanpalende regelingen
18.5 Oprichting en omzetting
18.6 Mogelijkheden tot modulering van de statuten en de interne organisatie
19 De onderlinge waarborgmaatschappij – Mr. M.A.J. Cremers
19.1 Inleiding
19.2 Kenmerken onderlinge
19.3 Corporate Governance onderlinge
20 Enquêterecht bij vereniging, coöperatie, onderlinge waarborgmaatschappij en stichting – Prof. mr. A.F.M. Dorresteijn
20.1 Inleiding
20.2 Het verzoek
20.3 Het onderzoek
20.4 Gevolgen van het onderzoek
20.5 Rechtsmiddelen
21 Omzetting – Mr. C.H.C. Overes / 383
21.1 Algemene aspecten van omzetting
21.2 Omzetting van een vereniging
21.3 Omzetting van een stichting
21.4 Omzetting van een coöperatie en onderlinge waarborgmaatschappij
21.5 Bescherming van crediteuren en werknemers
22 Samenwerking, fusie en splitsing – Mr. C.H.C. Overes
22.1 Samenwerking
22.2 Fusie: algemeen
22.3 Fusie door middel van concentratie van zeggenschap
22.4 Vermogensrechtelijke fusie
22.5 Juridische fusie
22.6 Juridische splitsing
23 Administratie en jaarrekening – Mr. drs. A.N. Krol en mr. Q.H. van Vliet
23.1 Inleiding
23.2 Niet-commerciële versus commerciële stichtingen en verenigingen
23.3 Administratie- en bewaarplicht
23.4 Financiële verantwoording
23.5 Transparantieverplichtingen voor niet-commerciële stichtingen
24 Ontbinding van de stichting – Prof. mr. D.F.M.M. Zaman en dr. G.J.H. van der Sangen
24.1 Ontbinding algemeen
24.2 Ontbinding door besluit
24.3 Ontbinding voorzien in de statuten
24.4 Ontbinding als gevolg van faillissement
24.5 Antimisbruikwetgeving en faillissement
24.6 Ontbinding door de rechter en de Kamer van Koophandel
24.7 De verboden rechtspersoon
24.8 Gebreken in de oprichtingshandeling
24.9 Statuten en rechtspersonen die niet aan de wettelijke vereisten voldoen
24.10 Handelen in strijd met de statuten en wettelijke verboden
24.11 Onvoldoende vermogen
24.12 Problemen rond het doel
24.13 De vereffening
24.14 De vereffenaar(s)
24.15 Taken van de vereffenaars
24.16 Rekening en verantwoording; plan van verdeling
24.17 Uitkering van een overschot
24.18 Einde vereffening – einde van het bestaan van de stichting
24.19 Heropening vereffening – herleving van de stichting
25 Ontbinding van de vereniging – Prof. mr. D.F.M.M. Zaman en dr. G.J.H. van der Sangen
25.1 Ontbinding algemeen
25.2 Ontbinding voorzien in de statuten
25.3 Het ontbindingsbesluit van de algemene vergadering
25.4 Ontbinding als gevolg van een faillissement
25.5 Ontbinding door de rechter en de Kamer van Koophandel
25.6 Ontbinding door het geheel ontbreken van leden
25.7 De vereffening
25.8 Het saldo bij de vereniging
26 Stichting administratiekantoor en andere fiduciaire verhoudingen – Mr. M.A.M. van Steensel
26.1 Fiduciaire verhoudingen
26.2 Stichting Administratiekantoor
26.3 Stichting Derdengelden
26.4 Stichting als ‘civil law trust’
27 Maatschappelijke ontwikkelingen – Mr. S. Laseur-Eelman en mr. A.H. Mars / 469
27.1 Maatschappelijke ondernemingen – vooraf
27.2 Filantropische sector
27.3 Cultuur
27.4 Onderwijs
27.5 Zorginstellingen
27.6 Woningcorporaties
28 Het uitkeringsverbod bij de vereniging en de stichting – Prof. mr. C.A. Schwarz
28.1 Uitkeringsverbod en wettelijke kenmerken van de vereniging en de stichting
28.2 De strekking van het uitkeringsverbod bij de vereniging en de stichting
28.3 Consequenties van schending van het uitkeringsverbod bij vereniging of stichting
29 De stichting binnen concernverband – Prof. mr. A.F.M. Dorresteijn
29.1 Inleiding
29.2 Groeps- of concernbegrippen
29.3 Ontstaan van een concernverband
29.4 Gevolgen van het concernverband
29.5 Aansprakelijkheid
30 Medezeggenschap – Dr. J. Roest
30.1 Algemeen
30.2 Instelling ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging
<span style="mso-fareast-f