De pensioenvoorziening neemt een bijzondere positie in bij de overgang van een onderneming. Waar werknemers belang hebben bij het behoud en de continuïteit van de pensioenvoorziening, kan de overgang van een onderneming juist discontinuïteit tot gevolg hebben. De met de overgang van een onderneming gepaard gaande wijzigingen in ondernemingsstructuren en verschuivingen in de activiteiten van ondernemingen, hebben vaak gevolgen voor de mogelijkheid tot (blijvende) aansluiting bij een bedrijfstakpensioenfonds of voor de deelneming in een pensioenvoorziening voor een concern. Indien vrijstelling is verkregen in de verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds, is een voor de praktijk belangrijke vraag of na de overgang van een onderneming die vrijstelling behouden kan blijven. De pensioenvoorziening vertegenwoordigt ook een heel zwaar wegende financiële factor. Voor de verkrijger van een onderneming is het van essentieel belang om te weten in welke mate de pensioenvoorziening van de overgenomen onderneming is gefinancierd. Kort gezegd is de vraag of er een tekort of een overschot is en welke plichten of rechten daaruit nog voor de verkrijgende onderneming kunnen voortvloeien. De spelregels die hierbij gelden zijn een mixture van arbeidsrecht, bijzondere pensioenwetgeving en pensioentechniek. Dit gevoegd bij de grote diversiteit in pensioenvoorzieningen in Nederland, betekent dat de behandeling van pensioenvraagstukken in relatie tot de overgang van een onderneming individueel maatwerk vergt. Dit boek – dat hoofdzakelijk vanuit juridische optiek is geschreven – wil daarbij een gids zijn.
Prof. mr. E. Lutjens is advocaat bij van Mens & Wisselink Advocaten, Amsterdam en bijzonder hoogleraar Pensioenrecht aan de Vrije Universiteit Amsterdam.
Voorwoord
1 Inleiding
2 Pensioenvoorzieningen
2.1 Het Nederlandse pensioenstelsel. Drie-lagen-stelsel
2.2 Kernwetten
2.3 De pensioentoezegging/pensioenovereenkomst
2.4 De verplichtstelling van deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds
2.5 Soorten pensioenregelingen. Voorwaardelijke en onvoorwaardelijke toezeggingen
2.6 De fiscale behandeling van pensioenen
2.7 De uitvoering van een pensioenvoorziening
2.8 Deelnemers – Gelijke behandeling – Keuringverbod
2.9 Afstandsverklaring
2.10 Medezeggenschap en wijziging
2.11 Vrijstelling van deelneming aan het bedrijfstakpensioenfonds
2.12 Premiebetaling
2.13 Rechten bij ontslag en waardeoverdracht
2.14 Arbeidsongeschiktheid
2.15 Overlijden
2.16 Toezicht
3 Bedrijfsoverdracht
3.1 Overgang pensioenrechten
3.2 Continuering regeling, niet van uitvoering
3.3 Anciënniteit
3.4 Hoofdelijke verbondenheid
3.5 Wijziging na overgang en premievoorbehoud
3.6 Uitzonderingen
3.7 Bij overdrager geldt geen pensioenvoorziening. Uitbreiding pensioentoezegging verkrijger
3.8 Overzicht van pensioensituaties bij bedrijfsoverdracht
4 Aandelenoverdracht
4.1 Continuïteit arbeidsverhouding en pensioentoezegging
4.2 Gevolgen voor pensioenuitvoerder
5 Juridische fusie
5.1 Overgang onder algemene titel
5.2 Gelijkstelling met bedrijfsoverdracht
5.3 Verplichtstelling van deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds
6 Doorstart
6.1 Geen voortzetting pensioenvoorziening
6.2 Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen
7 Continuïteit van de pensioenvoorziening
7.1 Overdrachtsvorm en feiten betreffende de pensioenvoorziening van belang
7.2 Voortzetting aansluiting werkgever bij pensioenfonds
7.3 Voortzetting deelneming door werknemer
7.4 Het inlooprisico
7.5 Herverzekering ondernemingspensioenfonds
7.6 De samenstelling van het bestuur
8 Waardeoverdracht. Het surplus
8.1 De betekenis van waardeoverdracht
8.2 Het recht op waardeoverdracht
8.3 Vrijwillige waardeoverdracht
9 Verplichte bedrijfstakpensioenfondsen en continuïteit van de vrijstelling
9.1 Werkingssfeer
9.2 Het verkrijgen van een vrijstelling
9.3 Behoud van vrijstelling?
10 Aandachtspunten voor overnamecontract
Algemeen pensioen en wat met pensioen in verband staat
Pensioen en overgang van een onderneming
Documenten
Bijlagen
I Burgerlijk Wetboek Boek 7 Afdeling 8. Rechten van de werknemer bij overgang van een onderneming
II Pensioen- en spaarfondsenwet
III Regelen verzekeringsovereenkomsten PSW
IV Wet verplichte deelname in een bedrijfstakpensioenfonds 2000
V Vrijstellingsbesluit Wet Bpf 2000
VI Regeling Taakafbakening Pensioenfondsen
VII Besluit reken- en procedureregels recht op waardeoverdracht
§1 Begripsomschrijvingen
§2 Procedure
§3 Rekenregels
§4 Slotbepalingen
VIII Wet op de medische keuringen
Jurisprudentieregister
Trefwoordenregister
