Wie heden ten dage de krant opslaat, stuit regelmatig op het woordje privacy in verband met het gebruik van persoonlijke gegevens. Niet zelden wordt dat gebruikt in relatie tot hedendaagse technieken als internet en sociale media. Vaak ook in combinatie met woorden als profilering, big data, veiligheid en inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Wie zich echter verdiept in de geschiedenis van de privacy, zal zien dat veel van de discussies die thans worden gevoerd in het verleden ook al actueel waren.
Dit boek toont dat onomstotelijk aan. De lezer zal uit de voorbeelden uit het verleden veel herkennen en meer begrijpen van de discussie in het heden. Zeker waar het de relatie tussen privacy, techniek en politiek betreft.
Het levenswerk van Jan Holvast (79): Een dikke pil over privacy
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Dr. Jan Holvast was tot april 2019 directeur van Holvast en Partner, Privacy Advies- en Onderzoeksbureau, is vanaf 1970 gespecialiseerd in privacyvraagstukken en was betrokken bij de Stichting Waakzaamheid Persoonsregistratie. Hij promoveerde in 1986 op het proefschrift ‘Op weg naar een risicoloze maatschappij?, de vrijheid van de mens in het informatietijdperk’. Hij publiceert regelmatig over privacyvraagstukken.
Inleiding
Deel I: Van ooit tot Ontwerp van Wet op de Persoonsregistraties
1 Registratie en discussie van de periode tot 1960
1.1 Inleiding
1.2 Het systeem van signalementen
1.3 Registratie van de gehele bevolking
1.4 Wetboek van Strafrecht
1.5 Registratie en de Tweede Wereldoorlog
1.6 Orde en veiligheid
1.7 Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD)
1.8 Overige privacygerelateerde zaken uit het verleden
1.9 Terugblik
2 Jaren zestig van de vorige eeuw: aarzelend begin van de privacydiscussie
2.1 Inleiding
2.2 Wettelijke maatregelen tegen afluisteren en af beelden
2.3 Automatisering, persoonsnummers en bevolkingsboekhouding
2.4 Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD)
2.5 (Bescherming van) privacy in de media en wetenschap
2.6 Terugblik
3 Van Waakzaamheid Volkstelling naar Waakzaamheid Personenadministratie
3.1 Inleiding
3.2 De volkstelling van 1971
3.3 Comité Waakzaamheid Volkstelling na 28 februari 1971
3.4 Staatscommissie-Koopmans
3.5 Hoorzitting over het Interimrapport en schriftelijke reacties erop
3.6 Landelijk Comité Waakzaamheid Personenadministratie
3.7 Terugblik
4 De privacydiscussie wordt nieuw leven ingeblazen: CPA
4.1 Inleiding
4.2 Centrale personenadministratie en persoonsnummer
4.3 Het nieuwe beleid van het kabinet-Biesheuvel
4.4 Wetsvoorstel op de centrale personenadministratie
4.5 Reacties op het wetsvoorstel en verdere voortgang
4.6 Bevolkingsboekhouding
4.7 Terugblik
5 De privacydiscussie wordt nieuw leven ingeblazen
5.1 Inleiding
5.2 Registratiesystemen en privacy
5.3 Eerste verklaringen en relativeringen van de onrust
5.4 Ontwikkeling van de techniek en privacy
5.5 Computermisbruik
5.6 Nadere inkleuring van het begrip ‘privacy’
5.7 Terugblik
6 Privacydiscussie: overheid en burger
6.1 Inleiding
6.2 Politie en justitie
6.3 Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD)
6.4 Wetgeving en bedreiging van de persoonlijke levenssfeer
6.5 Rechtsstaat, plutonium, atoomstaat
6.6 Gebruik van af kijk- en afluisterapparatuur
6.7 De volkstelling van 1981
6.8 Terugblik
7 Privacydiscussie: consument
7.1 Inleiding
7.2 Adressenhandel
7.3 Waarschuwingsregisters
7.4 Postorderbedrijven
7.5 Informatiebureaus
7.6 (Wetenschappelijk) onderzoek
7.7 Teletekst, Viewdata, Viditel
7.8 Varia
7.9 Terugblik
8 Privacydiscussie: patiënt en cliënt
8.1 Inleiding
8.2 Privacy en de lichamelijke gezondheidszorg
8.3 Privacy en de (ex-)psychiatrische patiënt
8.4 Privacy van pupil en cliënt
8.5 Terugblik
9 Privacydiscussie: sollicitant, werknemer en student
9.1 Inleiding
9.2 Privacy en sollicitant
9.3 Privacy en (ex-)werknemer
9.4 Privacy en student
9.5 Terugblik
10 Maatregelen ter bescherming van de privacy
10.1 Inleiding
10.2 Internationale verdragen
10.3 Wijziging Grondwet
10.4 Aanwijzingen van de Rijksoverheid
10.5 Andere voorstellen en maatregelen
10.6 Eindrapport van de staatscommissie-Koopmans
10.7 Het lange wachten op het wetsontwerp
10.8 Terugblik
Deel II: Van Ontwerp van Wet op de Persoonsregistraties tot Wet Persoonsregistraties
11 Van Wet op de Persoonsregistraties (WoPR) naar Wet Persoonsregistraties (WPR)
11.1 Inleiding
11.2 Ontwerp van Wet op de Persoonsregistraties en de toelichting
11.3 Reacties in media en wetenschap
11.4 Parlementaire behandeling
11.5 Zelfregulering
11.6 Tijdelijke Wet Meldingen
11.7 De stap naar de Wet Persoonsregistraties
11.8 Terugblik
12 Van Bevolkingsboekhouding naar Gemeentelijke Basisadministratie
12.1 Inleiding
12.2 Bevolkingsboekhouding
12.3 Wet Centrale Personenadministratie
12.4 Naar een Gemeentelijke Basisadministratie
12.5 Wet Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens
12.6 Bevolkingsstatistiekbestand (BSB)
12.7 Terugblik
13 De privacydiscussie wordt voortgezet
13.1 Inleiding
13.2 Aan de vooravond van Orwells Big Brother
13.3 Computer- en ander misbruik
13.4 De ontwikkeling van de techniek
13.5 Rechtsstaat, plutonium, atoomstaat en risicoloze maatschappij
13.6 Misbruik en oneigenlijk gebruik
13.7 Centrale Persoonsregistratie Sociale Verzekeringen
13.8 Sociaal-fiscaal nummer
13.9 Legitimatieplicht
13.10 Privacy nader ingekleurd
13.11 Terugblik
14 Privacydiscussie: overheid en burger
14.1 Inleiding
14.2 Politie en justitie
14.3 Inlichtingen- en veiligheidsdiensten
14.4 Consequenties van de bestrijding van misbruik en oneigenlijk gebruik
14.5 Varia
14.6 Terugblik
15 Privacydiscussie: consument
15.1 Inleiding
15.2 Brievenbusreclame en telemarketing
15.3 Informatiebureaus en zwarte lijsten
15.4 Nationaal Betalingscircuit
15.5 Interactieve media
15.6 Wetenschappelijk onderzoek
15.7 Verstrekking van gegevens aan de KNVB
15.8 Varia consument en privacy
15.9 Terugblik
16 Privacydiscussie: patiënt en cliënt
16.1 Inleiding
16.2 Privacy en patiënt
16.3 Privacy en cliënt
16.4 Terugblik
17 Privacy werknemers, studenten en leerlingen
17.1 Inleiding
17.2 Sollicitanten
17.3 Werknemers
17.4 Studenten en leerlingen
17.5 Terugblik
18 Van Ontwerp naar Wet Persoonsregistraties en andere wetten
18.1 Inleiding
18.2 Wet Persoonsregistraties
18.3 Wet invoering sofinummer
18.4 Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten
18.5 Wet Politieregisters
18.6 Wet inzake de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst
18.7 Zelfregulering
18.8 Stichting Waakzaamheid Persoonsregistratie
18.9 Terugblik
19 Nabeschouwing
19.1 Inleiding
19.2 De stap naar wetgeving
19.3 Maatschappelijke ontwikkelingen
19.4 Reacties op de ontwikkelingen
19.5 Lessen voor de toekomst
Literatuuroverzicht
Afkortingen
Namenlijst
