In dit proefschrift worden mogelijke oplossingsvoorstellen gedaan om de voortdurende boedelproblematiek in Suriname op te lossen. In de loop der tijd zijn gronden in Suriname onder diverse titels – zoals volle en volcomen eigendom, allodiale eigendom en erfelijk bezit en eigendom – uitgegeven onder uiteenlopende voorwaarden.
Een aanzienlijk deel van deze gronden behoort thans tot boedelgrond. Dit onderzoek richt zich op de oorzaken van deze boedels en wordt nagegaan op welke wijze de boedelproblematiek kan worden opgelost met de huidige (wettelijke) regels. Hierbij worden eveneens de knelpunten voor de toepassing van de huidige regels aan de orde gesteld.
Kort na de afschaffing van de slavernij werd veelal één plantage door meerdere vrijgekomen slaven gekocht. Vanaf dit moment ontstond dan mede-eigendom. Na het overlijden van deze eigenaren hebben erfgenamen gedurende generatie op generatie nagelaten om deze onverdeelde boedels te doen scheiden en delen, hetgeen in de bijkans 146 jaar heeft geleid tot onverdeelde boedels, waarbij het niet vreemd is als een erfgenaam zelfs in duizendste delen aanspraak maakt op de nalatenschap.
Aangezien de kiem van de boedelproblematiek in de koloniale periode is gelegd en dit probleem zich voornamelijk voordoet bij de grond die onder uiteenlopende voorwaarden in allodiale eigendom en erfelijk bezit is uitgegeven, wordt de rechtshistorie van met name deze titel op de grond uiteengezet vanaf het koloniale verleden tot heden.
In dit kader wordt ook een rechtsvergelijkend onderzoek gedaan met Nederland en Curaçao.
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Chequita Ramautar, gehuwd Akkal is voltijds docent aan de Universiteit van Suriname en lid van de Staatsraad
Voorwoord
Lijst van afkortingen
1 Inleiding
1.1 Algemene inleiding
1.1.1 Historische achtergronden
1.2 Probleemstelling
1.3 Maatschappelijke en wetenschappelijke relevantie
1.4 Onderzoeksmethode en methodologische verantwoording
1.4.1 Onderzoeksmethode
1.4.2 Interviews/veldwerk
1.5 Opzet van het proefschrift
2 Boedels: onbeheerde en onverdeelde nalatenschappen
2.1 Inleiding en begripsomschrijving
2.1.1 Begripsomschrijving onbeheerde nalatenschappen
2.1.2 Begripsomschrijving onverdeelde nalatenschappen
2.1.3 Oorzaken van onbeheerde en onverdeelde boedels
2.1.3.1 Oorzaken onbeheerde nalatenschappen
2.1.3.2 Oorzaken onverdeelde nalatenschappen
2.2 Onbeheerde nalatenschappen in Suriname
2.2.1 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onbeheerde nalatenschappen
2.2.1.1 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onbeheerde nalatenschappen volgens het Burgerlijk Wetboek
2.2.1.2 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onbeheerde en kennelijk verlaten gronden volgens de Domeinwet 1936
2.2.1.3 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onbeheerde en kennelijk verlaten gronden volgens het Domeindecreet 1981
2.2.1.4 De wettelijke mogelijkheden van vereffening van onbeheerde nalatenschappen op basis van de Onteigeningswet
2.2.1.5 De mogelijkheden van vereffening van onbeheerde nalatenschappen op basis van de grondbrieven
2.3 Boedels in Nederland en op Curaçao
2.3.1 Inleiding en historie boedels in Nederland en op Curaçao
2.3.1.1 Inleiding en historie in Nederland
2.3.1.2 Inleiding en historie op Curaçao
2.4 Onbeheerde nalatenschappen in Nederland en op Curaçao
2.4.1 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onbeheerde nalatenschappen volgens het oud Nederlands Burgerlijk Wetboek en het oud Burgerlijk Wetboek Nederlandse Antillen
2.4.2 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onbeheerde nalatenschappen volgens het huidige Nederlands Burgerlijk Wetboek en het huidige Burgerlijk Wetboek van het Land Curaçao
2.4.3 Verschillen in de wettelijke regels met betrekking tot de onbeheerde nalatenschappen tussen Suriname, Nederland en Curaçao
2.5 Onverdeelde nalatenschappen in Suriname, Nederland en Curaçao
2.5.1 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onverdeelde nalatenschappen in Suriname volgens het Burgerlijk Wetboek
2.5.2 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onverdeelde nalatenschappen volgens het oud Nederlands Burgerlijk Wetboek en het oud Burgerlijk Wetboek Nederlandse Antillen
2.5.3 De wettelijke mogelijkheden tot vereffening van onverdeelde nalatenschappen volgens het huidige Nederlands Burgerlijk Wetboek en het huidige Burgerlijk Wetboek van het Land Curaçao
3 De verschillende titels op de grond: de historische achtergrond en rechtskarakters
3.1 Algemeen
3.1.1 De ontwikkeling van het feodalisme of het leenstelsel in Europa
3.1.2 De ontwikkeling van het West-Indisch recht op de grond in Amerika
3.2 Ontwikkeling van titels op de grond in Suriname
3.2.1 Algemeen
3.2.2 De titel ‘volle en vrije eigendom’ tijdens gouverneur Cornelis van Aerssen van Sommelsdijck (1683-1688) in Suriname
3.2.3 Het recht van allodiale eigendom en erfelijk bezit tijdens gouverneur Jan van Scharphuysen (1689-1696) in Suriname
3.2.4 De totstandkoming van het Koninklijk Besluit 1820
3.2.5 Het Regeringsreglement van 1865 in Suriname
3.2.6 De invoering van het Burgerlijk Wetboek in 1869 in Suriname
3.2.7 Het rechtskarakter van de titel allodiale eigendom en erfelijk bezit
3.2.8 De ontwikkeling van het erfpachtsrecht in Suriname
3.2.8.1 Historie erfpachtsrecht in Suriname
3.2.8.2 Gronduitgifte in erfpacht volgens het Burgerlijk Wetboek
3.2.8.3 De erfpachtsregeling van 1910
3.2.8.4 Erfpacht volgens de Agrarische Wet
3.2.8.5 Vergelijking van het recht van erfpacht volgens het Burgerlijk Wetboek en volgens de Agrarische Wet
3.2.8.6 Boedels op de grond met de zakelijke titel van erfpacht
3.2.9 Overdracht van domeingrond in eigendom zoals geregeld in art. 625 BW
3.2.10 Het recht van grondhuur
3.2.10.1 Boedels op de grond met de zakelijke titel van grondhuur
3.3 Ontwikkeling van titels op de grond in Nederland
3.3.1 Algemeen
3.3.2 De titel op de grond in de Republiek der Verenigde Nederlanden (1581-1795)
3.3.3 De titel op de grond in het tijdperk van de Bataafse Republiek
3.3.4 De titel op de grond in de periode vanaf 1838
3.3.5 De titel op de grond in de periode 1938 tot en met heden
3.4 Ontwikkeling van titels op de grond op Curaçao
3.4.1 Algemeen
3.4.2 De titel op de grond in de periode 1634-1722
3.4.3 De titel op de grond in de periode 1722-1816
3.4.4 De titel op de grond in de periode 1816-1867
3.4.5 De titel op de grond in de periode 1867-heden
4 Overdracht van onroerende zaken en case studies: de analyse van enkele specifieke boedels in de districten en de mogelijkheden tot vereffening
4.1 Overdracht van onroerende zaken
4.1.1 Beheers- en beschikkingsbevoegdheid van mede-erfgenamen
4.2 Inleiding case studies: analyse van specifieke boedels
4.3 Boedels in Coronie
4.3.1 Algemeen
4.3.2 Analyse van enkele boedels in Coronie
4.3.2.1 Plantage Novar
4.3.2.2 Plantage Johanna Maria
4.3.2.3 Plantage Novar en plantage Johanna Maria
4.4 Boedels in Para
4.4.1 Algemeen
4.4.1.1 Praktische oplossingen
4.4.2 Analyse van enkele boedels in Para
4.4.2.1 Plantage La Prosperité
4.4.2.2 Plantage Osembo
4.4.2.3 Plantage Onoribo
4.4.2.4 Plantage La Prosperité, plantage Osembo en plantage Onoribo
4.5 Boedels in Commewijne
4.5.1 Algemeen
4.5.2 Plantage De Nieuwe Hoop
4.6 Analyse van de afschriften van de notariële akten die aan de overdrachten ten grondslag liggen
4.7 De mogelijkheden tot vereffening van de boedels
4.7.1 Welke oplossingen biedt het Burgerlijk Wetboek voor de vereffening van de boedels in de onderzochte districten?
4.7.2 Welke oplossingen biedt het Domeindecreet voor de vereffening van de boedels in de onderzochte districten?
4.7.3 Welke oplossingen biedt het naastingsrecht voor de vereffening van de boedels in de onderzochte districten?
4.7.4 Welke oplossingen biedt het naderingsrecht voor de vereffening van de boedels in de onderzochte districten?
4.7.5 Welke oplossingen biedt de Onteigeningswet voor de vereffening van de boedels in de onderzochte districten?
4.7.6 Welke oplossingen bieden de in de grondbrieven opgenomen voorwaarden voor de vereffening van de boedels in de onderzochte districten?
5 Oplossingsvoorstellen boedels: onbeheerde en onverdeelde nalatenschappen
5.1 Mogelijke oplossingen voor de vereffening van onbeheerde nalatenschappen in Suriname
5.1.1 Mogelijke oplossing(en) van de onbeheerde nalatenschappen in Suriname na vergelijking met het Nederlands recht en het recht van het Land Curaçao
5.2 Mogelijke oplossingen voor de vereffening van onverdeelde nalatenschappen in Suriname
5.3 Slotoplossingsvoorstellen voor de vereffening van boedels
Bijlage 1 Model grondbrief
Bijlage 2 Warrand plantage Novar
Bijlage 3 Deel warrand Johanna Maria
Bijlage 4 Standaard aanvraagbrief huur gronden van Para plantages
Bijlage 5 Bereidsverklaring huur van gronden Para plantages
Bijlage 6 Standaardmodel grondbrief Para plantages
Bijlage 7 Pachtovereenkomst
Bijlage 8 Grondbrief La Prosperité
Bijlage 9 Grondbrief uitgegeven aan J.F. Frederici (de uitgiftevoorwaarden van Osembo en die in de grondbrief uitgegeven aan J.F. Frederici zijn gelijkluidend)
Bijlage 10a Grondbrief Onoribo, 1761
Bijlage 10b Uitbreiding Ornoribo, 1794-resolutie
Bijlage 11 Voor de analyse van plantage De Nieuwe Hoop is gebruikgemaakt van een warrand die in maart 1696 is verleend
Aangehaalde en geraadpleegde literatuur
Lezingen/rapporten/scripties
Rechtspraak
Wetten
Websites
Krantenartikelen
Interviews
Interview vragenlijst
Vragenlijst districtscommissaris van Coronie
Vragenlijst plantagebesturen
Vragenlijst nazaten en/of bewoners van plantage De Nieuwe Hoop, Commewijne
Vragenlijst Hoofd van de Afdeling Stamboom van het CBB, de heer Hugo Atjado
Vragenlijst hypotheekbewaarder
Samenvatting
Summary