Klokkenluiderskwesties kenmerken zich door een spanningsveld tussen de vrijheid van meningsuiting van werknemers en de op hen rustende geheimhoudingsplicht. De lotgevallen van bekende klokkenluiders zoals Ad Bos en Fred Spijkers hebben ertoe geleid dat werknemers eerder zijn geneigd hun mond te houden in plaats van ‘de klok te luiden’. Met het aan het licht brengen van ernstige misstanden zijn echter grote maatschappelijke belangen gediend.
De rechtsbescherming van klokkenluiders in de private sector is al jarenlang veelvuldig onderwerp van discussie, zowel in juridische vakliteratuur als in de politiek. Tot op heden kent het Nederlandse arbeidsrecht geen specifieke wetgeving om dergelijke werknemers te beschermen. Wel zijn er algemene normen zoals het goed werknemerschap van art. 7:611 BW die bescherming kunnen bieden. De afgelopen jaren zijn verschillende initiatieven genomen inzake de rechtspositie van klokkenluiders en hun arbeidsrechtelijke bescherming. Het Wetsvoorstel Huis voor klokkenluiders is hier een recent voorbeeld van.
Dit deel van de reeks Arbeid & Recht biedt inzicht in de rechtsbescherming van klokkenluiders in de private sector. Zo komen de vrijheid van meningsuiting, de geheimhoudingsplicht, de rechtspraak, de huidige wijze van bescherming en de noodzaak tot het invoeren van een wettelijke regeling en het Wetsvoorstel Huis voor klokkenluiders aan bod. Ter afsluiting volgen conclusies en aanbevelingen. Dit boek is niet alleen een praktisch naslagwerk voor juristen, maar ook voor iedereen die met klokkenluiden te maken heeft (gehad) of krijgt.
Ook beschikbaar via LI Library en XPOSI-shop.
Mevr. mr. F.T.M. Vankan is werkzaam als Young Legal Professional bij Eiffel.
Lijst van afkortingen
Voorwoord
1 Inleiding
1.1 Inleiding
1.2 De opbouw van dit boek
2 De vrijheid van meningsuiting van werknemers van art. 7 Gw en art. 10 EVRM
2.1 Inleiding
2.2 Aard en inhoud
2.2.1 Aard en inhoud van art. 7 Gw
2.2.2 Aard en inhoud van art. 10 EVRM
2.3 Horizontale werking
2.4 Grondslagen
2.4.1 De vrijheid van meningsuiting binnen de arbeidsrechtelijke relatie
2.5 Beperkingen
2.5.1 Beperkingen van art. 7 Gw
2.5.2 Beperkingen van art. 10 EVRM
3 De geheimhoudingsplicht van werknemers
3.1 Inleiding
3.2 Aard en inhoud
3.2.1 Niet-contractuele geheimhoudingsplicht
3.2.2 Contractuele geheimhoudingsplicht
3.2.3 Bijzondere geheimhoudingsplicht
3.3 Duur
3.4 Sancties in geval van niet-nakoming
3.5 Belangenafweging
3.6 Conclusie
4 De rechtspraak omtrent klokkenluiden
4.1 Inleiding
4.2 Nederlandse rechtspraak
4.2.1 Hoge Raad
4.2.2 Gerechtshoven
4.2.3 Rechtbanken en kantonrechters
4.2.4 Conclusie
4.3 Europese rechtspraak
4.3.1 Conclusie
4.4 Conclusie Nederlandse rechtspraak versus Europese rechtspraak
5 De rechtspositie van (potentiële) klokkenluiders: voldoende bescherming of noodzaak tot een wettelijke klokkenluidersregeling?
5.1 Inleiding
5.2 Zorgvuldig handelende klokkenluider
5.3 Opvattingen in juridische vakliteratuur
5.3.1 Zelfregulering en een wettelijke plicht tot zelfregulering
5.3.2 Noodzaak tot het invoeren van een wettelijke klokkenluidersregeling?
5.4 Conclusie
6 Wetsvoorstel Huis voor klokkenluiders: een stap voorwaarts?
6.1 Inleiding
6.2 Schets van het wetsvoorstel
6.2.1 Het Huis
6.2.2 Versterken rechtsbescherming
6.3 Kritische beschouwing
6.3.1 Status quo
6.4 Conclusie
7 Conclusie en aanbevelingen
7.1 Inleiding
7.2 Rechtsbescherming op grond van de heersende jurisprudentie
7.3 Wetgeving ter bevordering van de rechtsbescherming
7.4 Wetsvoorstel Huis voor klokkenluiders
7.5 Slotbeschouwing en aanbevelingen
Rechtspraakoverzicht
Literatuuroverzicht
