Dit boek vormt een onderdeel in een reeks die het collectief arbeidsrecht als onderwerp heeft. Het collectief arbeidsrecht is het geheel van rechtsregels dat betrekking heeft op de werkgevers- en werknemersorganisaties, de collectieve onderhandelingen over de arbeidsvoorwaarden, de overheidsinvloed op deze onderhandelingen en het collectief actierecht.
Kerstmis, Pasen, Hemelvaartsdag, 5 mei: het zijn allemaal feestdagen die in de Algemene termijnenwet zijn opgenomen. Hoewel de Algemene termijnenwet aangeeft welke dagen als algemeen erkende feestdagen worden beschouwd, bepaalt de regeling niet of een werknemer op deze dag vrij is gesteld van het verrichten van arbeid. Of een feestdag gelijk staat aan een (al dan niet betaalde) vrije dag is vaak te vinden in de collectieve arbeidsovereenkomst. In de meeste collectieve arbeidsovereenkomsten worden de in de Algemene termijnenwet opgenomen feestdagen aangemerkt als dagen waarop werknemers vrij zijn. De in de Algemene termijnenwet genoemde feestdagen zijn echter nauw verbonden met het christelijke geloof. De vraag rijst hoe het zit met de niet-christelijke feestdagen. Welke mogelijkheden hebben niet-christelijke werknemers die een
verlofdag willen opnemen voor bijvoorbeeld het Suikerfeest, Chanoeka of het Offerfeest? In dit boek zijn de resultaten opgenomen van een onderzoek naar de feestdagenregeling in verschillende collectieve arbeidsovereenkomsten.
Mr. dr. J. van Drongelen is universitair hoofddocent Sociaal Recht en Sociale Politiek Universiteit van Tilburg en als adviseur verbonden aan De Voort Advocaten | Mediators in Tilburg.
Mw mr. M.T.P. van Eeden: in juni 2014 afgestudeerd aan de Universiteit van Tilburg (Arbeidsrecht en Privaatrecht).
Lijst van afkortingen
Voorwoord
1 Inleiding
1.1 Inleiding
1.2 Opbouw van dit boek
2 De wetgever en feestdagen
2.1 Inleiding
2.2 De Algemene termijnenwet
2.3 De Zondagswet
2.4 Het recht op gelijke behandeling en het verbod van onderscheid op grond van godsdienst en levensovertuiging
2.4.1 Inleiding
2.4.2 De vrijheid van godsdienst
2.4.3 Horizontale werking van art. 6 Grondwet
2.4.4 Gelijke behandeling
2.4.5 De Algemene wet gelijke behandeling
2.4.6 Het College voor de Rechten van de Mens
3 De rechter en de niet-christelijke feestdagen
3.1 Inleiding
3.2 Godsdienstvrijheid versus werkgeversbelangen
3.3 Goed werkgeverschap
3.4 Godsdienstvrijheid versus werkgeversbelangen, internationaal
4 Het cao-recht, een introductie
4.1 Inleiding
4.2 De status van de collectieve arbeidsovereenkomst, sociaal verschijnsel of rechtsinstituut?
4.3 De collectieve arbeidsovereenkomst als rechtsbron in het arbeidsrecht
4.4 Wat is een collectieve arbeidsovereenkomst?
4.5 Partijen bij een collectieve arbeidsovereenkomst
4.6 ‘Voornamelijk of uitsluitend’ arbeidsvoorwaarden
4.7 Vormvereisten
4.8 De soorten cao-bepalingen
4.8.1 Obligatoire cao-bepalingen
4.8.2 Normatieve cao-bepalingen
4.8.3 Diagonale cao-bepalingen
4.9 Gebondenheid aan cao-bepalingen
4.9.1 De gebondenheid door lidmaatschap vereniging/de betrokkenheid
4.9.2 De contractuele gebondenheid
4.9.3 De gebondenheid door het algemeen verbindend verklaren van caobepalingen
4.10 De rechtsgevolgen van de gebondenheid aan normatieve cao-bepalingen
4.10.1 Doorwerking van de normatieve (algemeen verbindend verklaarde) cao-bepalingen
4.10.2 De nawerking van normatieve (algemeen verbindend verklaarde) cao-bepalingen
4.11 De looptijd van een collectieve arbeidsovereenkomst
4.11.1 De maximale duur van een collectieve arbeidsovereenkomst
4.11.2 Verlenging van een collectieve arbeidsovereenkomst
4.12 De opzegging van een collectieve arbeidsovereenkomst
4.13 De uitleg van (algemeen verbindend verklaarde) cao-bepalingen
4.14 De handhaving van (algemeen verbindend verklaarde) cao-bepalingen
5 Het verlof op niet-christelijke feestdagen in collectieve arbeidsovereenkomsten, de praktijk
5.1 Inleiding
5.2 Eerder cao-onderzoek naar feestdagenbepalingen
5.3 Onderzoeksmethode
5.4 De resultaten van het onderzoek, de cao-bepalingen gecategoriseerd
5.4.1 Categorie A: een geclausuleerd recht op onbetaald verlof
5.4.2 Categorie B: een ongeclausuleerd recht op onbetaald verlof
5.4.3 Categorie C: een geclausuleerd recht op betaald verlof
5.4.4 Categorie D: een ongeclausuleerd recht op betaald verlof
5.4.5 Categorie E: niet te categoriseren bepalingen
5.4.6 Cao-bepalingen die in twee categorieën vallen
5.5 De cao-bepalingen nader bezien
6 Afronding
6.1 Inleiding
6.2 De uitkomsten van het cao-onderzoek
6.3 Aanbevelingen
Bijlage 1 Onderzoek bedrijfstak-cao's
Bijlage 2 Onderzoek ondernemings-cao's
