Arbeids- en rusttijden zijn een belangrijke factor bij de organisatie van de arbeid. De Arbeidstijdenwet gebruikt nota bene ook de terminologie ‘de werkgever organiseert de arbeid zodanig, dat (...)’. Bij de organisatie van de arbeid gaat het om de inzet van de factor arbeid. Dit brengt met zich dat er nauwkeurig moet worden nagegaan wie waar en wanneer en op welke plek wordt ingezet. Dit maakt dat de organisatie van arbeid een complex proces is. Dat betekent ook dat goede arbeidstijdenwetgeving altijd complex zal zijn. Simpelweg omdat de materie complex is.
In dit tweede deel in de reeks Arbeidsomstandighedenrecht komen de onderstaande onderwerpen aan bod: aanwezigheidsdienst; vereenvoudiging naar aanleiding van wijzigingen in de Arbeidstijdenwet met ingang van 2007; internationale verplichtingen op het terrein van arbeids- en rusttijden; de rol van de Raad van State als adviesorgaan.
Dit boek is een bundeling van een aantal artikelen waarvan de meeste eerder zijn verschenen in het Sociaal Maandblad Arbeid, het Nederlands Tijdschrift voor Sociaal Recht, het Praktijkblad Arbeidsvoorwaarden of Arbeid Integraal.
Mr. dr. J. van Drongelen: universitair hoofddocent Sociaal Recht en Sociale Politiek Universiteit van Tilburg en vennoot van Kleingeschil.nl.
Prof. dr. F. Hendrickx:directeur van het Instituut voor Arbeidsrecht universiteit van Leuven en als hoogleraar verbonden aan het Instituut Reflect universiteit van Tilburg.
Mr. dr. S.F.H. Jellinghaus: advocaat en nmi mediator bij De Voort Hermes de Bont te Tilburg en universitair docent Sociaal Recht en Sociale Politiek Universiteit van Tilburg
Mr. D.J.J. Korver: Specialist bij het Expertisecentrum Arbeidsinspectie
Lijst van afkortingen
Voorwoord
1 De Arbeidstijdenwet: het systeem en de handhaving ofwel over de grenzen van het strafrecht – Harry van Drongelen & Dick Korver
1.1 Inleiding
1.2 De Arbeidswet 1919 en de strafrechtelijke sanctionering
1.3 Het SER-advies over de strafrechtelijke handhaving van standaard- én overlegregeling
1.4 Misschien een indirecte strafrechtelijke sanctionering?
1.5 De systematiek van de Arbeidstijdenwet
1.6 De systematiek van de Arbeidstijdenwet internationaal gezien
1.7 Arbeidstijdenwet en de gescheiden sanctionering: civiel en strafrecht
1.8 De Arbeidstijdenwet: van strafrechtelijke naar bestuursrechtelijke handhaving
1.9 Keuze is toch eenvoudig: rechtszekerheid
1.10 De handhaving van de Arbeidstijdenwet internationaal gezien
1.11 Slot
2 Arbeids- en rusttijden in negen Europese landen – Harry van Drongelen & Dick Korver
2.1 Inleiding
2.2 De systematiek van de arbeids- en rusttijdennormering
2.3 De typologie van de arbeids- en rusttijdennormering
2.4 De inhoudelijke normering
2.5 Consignatie
2.6 Slot
3 Aanwezigheidsdienst in het EG-recht – Harry van Drongelen, Frank Hendrickx & Dick Korver
3.1 Inleiding
3.2 De Arbeidstijdenwet en de begrippen ‘arbeidstijd’ en ‘rusttijd’
3.3 De Arbeidstijdenwet en de regeling van de aanwezigheidsdienst
3.4 De Arbeidstijdenrichtlijn en de begrippen ‘arbeidstijd’ en ‘rusttijd’
3.5 De Arbeidstijdenrichtlijn en de regeling van de aanwezigheidsdienst
3.6 Ter afronding
4 Arbeidstijdenwet: de regeling van de arbeidstijd – Harry van Drongelen
4.1 Het begrip ‘arbeidstijd’
4.2 De regeling van de arbeidstijd
4.3 De kabinetsvoorstellen over de arbeidstijd
4.4 De misverstanden
4.5 Onbegrip
5 Nogmaals aanwezigheidsdiensten en het Jaeger-arrest – Harry van Drongelen, Steven Jellinghaus & Dick Korver
5.1 Inleiding
5.2 De begrippen ‘arbeidstijd’ en ‘rusttijd’ in de Arbeidstijden- richtlijn 2003
5.3 De begrippen ‘arbeidstijd’ en ‘rusttijd’ in de Arbeidstijdenwet
5.4 De betekenis van ‘(…) overeenkomstig de nationale wetten en/of gebruiken’ in art. 2 onderdeel 1 Arbeidstijdenrichtlijn 2003
5.5 Het Jaeger-arrest en de aanwezigheidsdienst
5.6 Een nieuwe omschrijving van het begrip ‘aanwezigheidsdienst’
5.7 De materiële normering van de aanwezigheidsdienst
5.8 Ter afsluiting
6 Kanttekeningen bij het SER-advies Vereenvoudiging Arbeidstijdenwet – Steven Jellinghaus, Harry van Drongelen & Dick Korver
6.1 Inleiding
6.2 De huidige systematiek van de arbeids- en rusttijden; de standaarden overlegregeling
6.3 De nieuwe systematiek voor arbeids- en rusttijden: de enkelvoudige norm
6.4 De invulling van het nieuwe systeem aan de hand van de Arbeidstijdenrichtlijn 2003
6.4.1 De afwijkingsmogelijkheden van de Arbeidstijdenrichtlijn 2003 ingevuld
6.4.2 Compenserende rusttijd
6.5 Wie handhaaft wat?
6.6 Een paar normen nader beschouwd
6.7 Slotbeschouwing
7 Het Jaeger-arrest, het Arbeidstijdenbesluit en de nieuwe regeling van de aanwezigheidsdienst – Harry van Drongelen, Steven
Jellinghaus & Dick Korver
7.1 Inleiding
7.2 Het begrip ‘aanwezigheidsdienst’
7.3 De normering in verband met de aanwezigheidsdienst
7.4 De rol van de collectieve regeling
7.5 ‘Opt-out’
7.6 Nog een aantal wetstechnische opmerkingen
7.7 Slotbeschouwing
8 Een nieuwe arbeids- en rusttijdenregeling in internationaal perspectief – Harry van Drongelen
8.1 Inleiding
8.2 Nieuwe vereenvoudigingsronde
8.3 Een vereenvoudigde arbeids- en rusttijdenregeling
8.4 De dagelijkse onafgebroken rusttijd
8.5 De pauzeregeling
8.6 De wekelijkse onafgebroken rusttijd
8.7 Arbeid op zondag
8.8 Arbeidstijd inclusief overwerk
8.9 Arbeid in nachtdienst
8.10 Bijzondere diensten
8.11 Handhaving
8.12 Slot
Een nieuwe arbeids- en rusttijdenregeling in internationaal perspectief in wetteksten vormgegeven
9 Het Jaeger-arrest en de aanpassing van de Arbeidstijdenrichtlijn organisatie van de arbeidstijd – Harry van Drongelen & Dick Korver
9.1 Inleiding
9.2 De begrippen ‘arbeidstijd’ en ‘rusttijd’ in de Arbeidstijden- richtlijn 2003
9.3 Aanpassing van het begrip ‘arbeidstijd’ in de Arbeidstijden- richtlijn 2003
9.3.1 Het begrip ‘arbeidstijd’ en de introductie van het begrip ‘aanwezigheidsdienst’
9.4 De referentieperiode
9.5 Arbeid en zorg
9.6 Handhaving
9.7 Slot
10 Arbeidstijdenwetgeving, van onvoldoende gewicht of onderschat? – Harry van Drongelen & Dick Korver
10.1 Inleiding
10.2 Vestigingsklimaat
10.3 Gevolgen voor de werknemersverenigingen en voor de individuele werknemer
10.4 De standaard- en overlegregeling afgeschaft of misschien toch niet (helemaal)
10.5 ‘In afwijking van’ of ‘niet van toepassing’
10.6 Arbeidstijdennormering
10.7 Pauzenormering
10.8 Loongrens
10.9 Aanwezigheidsdienst
10.10 Slot
Bijlage 1 Arbeidstijdenrichtlijn
Bijlage 2 Arbeidstijdenrichtlijn 2003
Bijlage 3 Simap-arrest
Bijlage 4 Jaeger-arrest
Bijlage 5 Arbeidstijdenwet Hoofdstuk 5 (oud)
Bijlage 6 Arbeidstijdenwet Hoofdstuk 5 (nieuw)
Bijlage 7 Arbeidstijdenbesluit Regeling aanwezigheidsdienst (oud)
Bijlage 8 Arbeidstijdenbesluit Regeling aanwezigheidsdienst (nieuw)
Nadere aanduidingen
Literatuuroverzicht
